Biodiversiteit dichtbij
- Ga aan de slag met biodiversiteit in je tuin, op je balkon of start zelfs een (verticaal) geveltuintje als jouw voordeur direct aan de straat grenst.
- Maak je tuin niet winterklaar. In verdorde planten zitten vaak nog zaden die vogels lekker vinden. Er nestelen ook dieren en insecten overwinteren daarin. Met sneeuw of rijp is de tuin ook veel gezelliger met de witte grillige vormen van de (afgestorven) planten. Een kale vlakte is toch veel minder mooi?
- Koop geen planten, bollen, zaadjes en tuinaarde bij een willekeurig tuincentrum, maar bij een tuincentrum dat gegarandeerd niet met (biologische) bestrijdingsmiddelen werkt. Veel gekweekte planten worden bewerkt om planten mooi te laten lijken of snel te laten groeien. Goed voor de verkoop, maar slecht voor het milieu. Het gif waar ze mee behandeld zijn, blijft (veel te) lang in de natuur.
- Altijd geldt dat je beter biologische producten kunt kopen. Die worden geproduceerd met zoveel mogelijk respect voor de natuur. Dus bijvoorbeeld zonder bestrijdingsmiddelen en kunstmest.
- Een groene tuin is niet alleen leuk om naar te kijken, maar ook nuttig. Vogels, egels en allerlei insecten helpen je tuin vrij van plagen te houden. Zorg voor voldoende voedsel, schuilplekken en nestmogelijkheden.
- Bomen en struiken met een dichte takkenstructuur zijn in trek bij vogels en egels. Door een hoekje in de tuin wat rommelig te laten, met blad- en takmateriaal, zorg je voor goede schuilplaatsen.
- Plaats een nestkastje in je tuin. Een goede plek voor deze kast is wel belangrijk. Niet in de volle zon, beschut tegen de wind en op een rustige plek, zodat vogels veilig naar de nestkast durven te vliegen. Een mussenvilla is ook leuk, mussen nestelen liefst dicht bij elkaar.
- Soms is het even wennen. Net als met mode. Maar als je aan een minder strakke groene grasmat gewend bent, vind je het vast prachtig. Dus maai veel minder. Goed voor de insecten en dus voor de biodiversiteit. En veel levendiger en fleuriger dan een egaal gazon.
- Zet veel verschillende planten in je tuin. Zorg voor variatie in hoogte, dichtheid en let erop of ze groen blijven in de winter of hun blad verliezen en wanneer ze bloeien in het jaar. Vul dat aan met bloemenstroken met wilde bloemen. Daar zijn speciale zaadmengsels voor. Fijn voor de dieren én voor jou, want je hebt het hele jaar wat om naar te kijken.
- Kies vooral inheemse planten. Dit zijn plantensoorten die al lange tijd in Nederland voorkomen. Veel insecten vinden daar hun thuis. “Buitenlandse” plant (exoten) zijn vaak mooi om naar te kijken, maar voor insecten is er niet zo veel te halen. Raadpleeg de plantenlijst van Nederland Zoemt voor inspiratie.
- Zet bloemen in je tuin waar wilde bijen en honingbijen op afkomen. Kies bloemen die in verschillende maanden bloeien. Goed voor de insecten, maar zeker ook voor je tuin omdat er in elk jaargetijde iets bloeit.
- Zorg dat wilde bijen in je tuin kunnen nestelen. Zet bijvoorbeeld een bijenhotel neer, zorg voor rommelhoekjes in de tuin en help ze met wat kale grond of een bakje leem.
- Dieren hebben behoefte aan water. Een natuurlijke vijver met veel planten, weinig vissen en een oever die geleidelijk afloopt, trekt meer dieren en planten dan een kale vijver met harde randen en veel vis.
- In plaats van een vijver kun je de dieren ook helpen door een waterschaal in je tuin te plaatsen.
- Padden en kikkers zijn dol op slakken. Kikkers overwinteren graag in de modder van vijvers. Padden en salamanders houden van vochtige en schaduwrijke plekken, onder takken of stenen.
- Heb je een (bijna) plat dak? Maak er een sedumdak van. De investering verdient zich terug omdat je dak langer mee gaat en het isoleert. Het is bovendien veel mooier. En goed voor de biodiversiteit. Alleen bij extreme hitte en lange droogte moet je af en toe wat water geven. Let op: zorg ervoor dat je voordat je het sedumdak aanlegt zeker weet dat de (dak)constructie sterk genoeg is.
- Koppel al je regenpijpen af van de riolering. Er zijn verschillende soorten regentonnen te koop die prima kunnen ‘afkoppelen’ op de regenpijp. Met het opgevangen water kun je de planten water geven. Of je laat het in de grond lopen, goed voor de grondwaterstand. Let op: ’s winters moet de regenton (en slang) leeg om stukvriezen te voorkomen.
- Het kan heel fijn zijn om je samen met anderen in te zetten voor biodiversiteit. Een laagdrempelige manier is door organisaties te steunen die hiermee bezig zijn. Een voorbeeld is het Deltaplan Biodiversiteitsherstel. Dit is een samenwerkingsverband van onder andere natuurorganisaties, burgers, banken en bedrijven. Samen zetten zij zich in voor de verbetering van biodiversiteit.
Duurzaamheid
- Als je in huis je deuren open laat staan, verdwijnt er veel warmte naar plekken waar je niet bent, zoals de gang, trapgat of bovenverdieping.
- Met een deurveer of deurdranger gaat de deur vanzelf dicht. Begin met de deur tussen de woonkamer en de gang (of hal).
- De thermostaat kun je ’s nachts lager zetten. Als je deze dan op 15 graden zet, bespaar je daarmee gemiddeld € 180 euro per jaar. Heb je vloerverwarming? Zet je thermostaat dan op 17 of 18 graden, anders duurt het opwarmen te lang.
- Op zoek naar een nieuwe kraan? Kies dan voor een waterkoker in plaats van een kokend- waterkraan. Die laatste is wel makkelijk, maar vreet energie.
- Douchen vraagt minder warm water dan een bad van 120 liter. Tenminste, als je niet te lang onder de douche staat. Neem een leuke douchetimer die je helpt herinneren om maximaal 5 minuten te douchen.
- Heb je een koelkast of vriezer van 10 jaar of ouder? Voor het milieu is het de moeite waard om oudere koelkasten en vriezers te vervangen door een veel zuiniger model. Ook als ze nog goed werken.
- Ga je je huis isoleren of misschien zelfs helemaal van het aardgas af? Pak dan ook de ventilatie aan. Ventileren kost energie, maar is nodig voor gezonde lucht in huis. En bij een goede ventilatie heb je minder last van kou en tocht.
- Consuminder. Denk goed na over wat je echt nodig hebt en probeer zoveel mogelijk via bijvoorbeeld kringloopwinkels te halen. Alles wat je hergebruikt, hoeft niet te worden geproduceerd. En alles wat niet hoeft te worden geproduceerd, heeft geen grondstoffen uit de natuur nodig. Dat is altijd sowieso het beste voor de ecosystemen.
- Ga je (voorwerpen van) hout of papier aanschaffen? Kijk naar bijvoorbeeld het FSC-keurmerk om te weten dat ze uit duurzaam beheerde bossen komen.
Boekentips
(koop bij de lokale boekhandel):
- David Goulson: de tuinjungle en stille aarde
- Romke van der Kaa: de onderwereld van de tuin
- Valarie Trouet, Wat bomen ons vertellen
- Mariana Mazzucato, Moonshot
- Catherina Raven, Vos en ik
- Dirk Holeman (OIKOS), Het ecologisch kompas
- Peter Wohlleber, Het verborgen leven van bomen
- Dave Goulson, Stille aarde
- Kate Raworth, Donut Economie
- Andrea Wulf, de uitvinder van de natuur, het avontuurlijke leven van Alexander von Humbold